EXPROOF (EXPLOSION PROOF) LAMBALAR
EXPROOF ürünler patlayıcı ve/veya yanıcı toz ve gazın olduğu ortamlarda kullanılabilen elektrik malzemelerinin ( lambaların ) genel adıdır.
Gaz ve petrol dolum tesisleri, patlayıcı ve yanıcı solvent fabrikaları ve depoları, boya ve mürekkep fabrikaları, kömür madeni ocakları gibi yerler bu malzemelerin kullanıldığı yerlerden kullanılması zorunludur.
Daha detaylı bir tanım olarak ;
Potansiyel Patlayıcı Ortamlarda kullanılmak amacıyla üretilen Ekipman ve Koruyucu Sistemler (ATEX) Talimatı 94/9/EC. ATEX Kelimesi Fransızca “ATmosphere EXposible” kelimelerinin ilk heceleri kullanılarak meydana getirilmiş olup ex-proof ekipmanlara uygulanacak teknik zorunluluklar gibi yeni yaklaşımları içeren bir talimattır ve 1 Temmuz 2003’den tarihinden itibaren zorunluluk haline gelmiştir.
ATEX talimatındaki gerekli koşulları yerine getiren, CE markası sahibi üretici firmalar ex-proof ürünlerini Avrupa’nın her yerinde ek bir yükümlülüğe tabi olmadan rahatlıkla satabilirler.Aslında bu 450 milyonluk bir insan topluluğunu içeren dünyanın en büyük ortak pazarına ulaşmak anlamına gelmektedir.
ATEX talimatı, şaşırtıcı bir şekilde denizaşırı sabit platformlar, petrokimya tesisleri maden ocakları ve potansiyel patlayıcı ortamların bulunduğu diğer alanları da içeren çok geniş bir yelpazeye yayılmış ekipmanların kullanımını kapsar.Bu tür ekipmanlar için Avrupa pazarının 3 Milyar Euro’ya ulaştığı tahmin edilmektedir.
Yanıcı ve patlayıcı ortamlarda kullanılan Ex-Proof Elektrik Ekipmanı Nedir ve Hangi Alanlarda Kullanılmaktadır?
Alevlenebilir kimyasallar ve petrol ürünlerinin (örneğin metan, alkol, asetilen, doğalgaz…) üretim, işletme, ulaştırma ve depolanmasında ortaya çıkabilecek gaz ve buhar kaçaklarının, atmosferin oksijeniyle birleşmesiyle, patlayıcı bir konsantrasyonu oluşturması kaçınılmazdır. Böylesi bir durumda elektrik enerjisinden doğabilecek, elektrik arkı, statik elektrik ya da aşırı yüzey sıcaklığı, mal ve can güvenliğini tehlikeye sokacak bir patlamaya yol açabilmektedir. Söz konusu tehlikeli ortamlarda kullanılan elektrik ekipmanlarının yapımı ve kullanımı normal sahalardaki uygulamalardan büyük farklılıklar göstermektedir. Bu tür malzemeler, konu ile ilgilenen meslek çevrelerince Ex-Proof (Alev sızdırmaz) elektrik malzemeleri olarak isimlendirilir.
Patlamaya karşı korumanın (EXPLOSION PROTECTION) fiziksel ilkeleri ;
Patlama yanabilir bir maddenin oksijenle ani bir biçimde kimyasal bir reaksiyona girmesi sonucu yüksek miktarda enerjinin açığa çıkmasıdır.Yanabilir maddeler gaz, buhar, duman ve toz halinde bulunabilirler. Ateş veya patlamanın olabilmesi için üç şartın gerçekleşmesi zorunludur. Bu üç unsurdan biri devre dışı bırakılırsa, patlama tehlikesi ortadan kalkar.
1) Patlayıcı madde; Patlayıcı, parlayıcı yanıcı gaz, buhar veya toz.
2) Hava (Oksijen)
3) Enerji, patlamayı ateşleyecek bir kıvılcım yada bir ateşleme kaynağı
Bir atmosfer, eğer insan yaşamı veya çevre için bir tehlike varsa, tehlikeli ya da patlayıcı olarak tanımlanır.
Bu şartlara uygun ex-proof tüm lambalar için ;
ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu) ATEX, ve Türkiye Sivil Havacılık Genel müdürlüğü tarafından belirtilen teknik kriterlere uygun uçak ikaz lambaları ve ex-proof lambalar için bize ulaşabilirsiniz.